Pigułka “dzień po” lub antykoncepcja awaryjna jest stosowana w celu zapobiegania ciąży po odbyciu stosunku bez zabezpieczenia lub po zapomnieniu zażycia pigułki. Jaki wpływ wywiera na menstruację, która następuje później, zarówno pod względem tego, jak wygląda, jak i kiedy się pojawia?
Pigułka “dzień po” to antykoncepcja awaryjna, której celem jest zapobieganie niechcianej ciąży po ryzykownym seksie. Można ją zażywać na przykład po odbyciu stosunku płciowego bez zabezpieczenia, po pęknięciu prezerwatywy, jeśli zapomni się zażyć pigułkę lub jeśli występują problemy z plastrem antykoncepcyjnym, mówiąc prosto- w sytuacji awaryjnej.
Pigułka “dzień po” składa się z dużej ilości progestyny lub modulatora receptora progestynowego, zbliżonego do progesteronu, hormonu naturalnie wydzielanego przez jajnik w drugiej części cyklu, czyli w fazie lutealnej. I odwrotnie, pierwsza część cyklu miesiączkowego charakteryzuje się niskim stężeniem progesteronu i wyższym stężeniem estrogenu, hormonu związanego z owulacją. Pigułka działa dwubiegunowo: hamuje uwalnianie komórki jajowej przez jajniki i zapobiega zapłodnieniu już uwolnionej komórki. Tabletka nie ma działania wczesnoporonnego, więc nie wpływa na zakończenie ciąży, gdy kobieta już w niej jest. Tabletka wczesnoporonna nie jest dostępna w Polsce, ale potocznie jest mylona z pigułką “dzień po”. Warto również wiedzieć, że przyjęcie tabletki awaryjnej przed stosunkiem płciowym bez odpowiedniego zabezpieczenia może nie uchronić przed ciążą
Pigułka “dzień po” zmienia cykl?
Podanie dużej dawki progestyny za pośrednictwem pigułki przed lub w trakcie owulacji będzie miało wpływ na owulację, a tym samym na następną miesiączkę. Jego podawanie, zwłaszcza w okresie okołoowulacyjnym, modyfikuje cykl i ma zakłócać owulację. Celem pigułki jest próba opóźnienia owulacji, lub produkcja nieprawidłowej owulacji, aby uniknąć ciąży. Biorąc antykoncepcję awaryjną, jesteś zobowiązana do zakłócenia cyklu, ponieważ jest to jej cel. Wbrew temu, co sugeruje jej nazwa, może działać do 72 godzin (3 dni) po stosunku płciowym. Zaś tabletki zawierające octan uliprystalu powinny być zażyte najpóźniej w ciągu 120 godzin od współżycia.
Czy przyjmowanie pigułki “dzień po” powoduje krwawienie?
Czasami progestyna powoduje krwawienie, plamienie. Małe różowawe plamienia nie mają nic wspólnego z menstruacją, na którą przyjdzie czas później. Są one również wymienione w ulotkach dołączonych do opakowania jako możliwe działanie niepożądane.
Okres po zażyciu pigułki może być zatem różny, zarówno pod względem tego, kiedy się pojawia, jak i tego, czy jest mniej lub bardziej obfity. Badania pokazują, że krwawienie miesiączkowe może wystąpić o kilka dni wcześniej lub później niż przewidywane. U około 7% kobiet krwawienie miesiączkowe występuje o ponad 7 dni wcześniej niż spodziewane. U około 18,5% kobiet dochodzi do opóźnienia krwawienia miesiączkowego o ponad 7 dni, a u 4% kobiet opóźnienie wynosi powyżej 20 dni. Pigułka nie ma bezpośredniego wpływu na płodność, jednak może doprowadzić do pojawienia się zaburzeń w cyklu miesiączkowym. W związku z tym może zmienić się data owulacji (wystąpić wcześniej lub z opóźnieniem), a tym samym okres płodności ulegnie zmianie. W takiej sytuacji dużo trudniej jest określić dni płodne, dlatego zaleca się stosowanie regularnej antykoncepcji po przyjęciu leku.
Jak rozpoznać, że miesiączka jest “prawidłowa” po pigułce?
Po przyjęciu tabletki kilkudniowe opóźnienie wystąpienia miesiączki jest normalne.
Jeśli miesiączka spóźnia się o ponad 7 dni; jest nietypowo skąpa lub nietypowo obfita; wystąpią objawy takie jak: ból brzucha (żołądka), wrażliwość piersi, nudności lub wymioty, możliwe, że nastąpiło zajście w ciążę. Należy niezwłocznie wykonać test ciążowy. W przypadku wątpliwości co do krwawienia podczas cyklu, w którym przyjmowana była pigułka “dzień po”, jeśli nie jesteś w 100% pewna, że miałaś “normalną” miesiączkę, lepiej jest również wykonać test ciążowy z moczu lub nawet test z krwi na obecność hormonu ciążowego beta-HCG, aby wykluczyć ewentualną ciążę.
Podczas gdy pigułka awaryjna może zapobiec ciąży poprzez zakłócenie owulacji, nie może ona przerwać ciąży, która już się rozpoczęła. Z danych wynika, iż krwawienia miesiączkowe są zwykle prawidłowe i występują w przewidzianym terminie. Zatem, jeśli miesiączki występowały regularnie, pigułka „dzień po” nie powinna znacząco ich rozregulować.
Dalsze zabezpieczenie
Tabletki antykoncepcyjne powinny stanowić podstawową metodę zapobiegania ciąży. Tabletka dzień po pełni funkcję rozwiązania awaryjnego, po które należy sięgać wyłącznie w uzasadnionych przypadkach. Nigdy nie myśl o niej jak o zamienniku tradycyjnych środków antykoncepcyjnych. Decydując się na współżycie, warto wcześniej zapoznać się z dostępnymi środkami antykoncepcji, a w razie potrzeby zasięgnąć rady ginekologa.